LIVE NIRVANA INTERVIEW ARCHIVE November 23, 1991 - Ghent, BE

Voor Frank Vander linden de rockgroep De Mens oprichtte, was hij rockjournalist bij uw favoriete lijfblad. Op 23 november 1991, de mooie dag dat Nirvana de Gentse Vooruit omvormde tot een heerlijke anarchistische chaos waarbij één onfortuinlijke fan enkele tanden verloor, mocht Vander linden bassist Chris Novoselic interviewen. Donderdag wordt de biopic 'Cobain: Montage of Heck' éénmalig in alle Kinepoliszalen vertoond: geen betere gelegenheid om dat fijne gesprek nog eens op te diepen. Geen dank.

'Aan onze muziek is gewérkt. Aandacht, daar gaat het om. Concentratie. We weten heel goed waar we mee bezig zijn' Chris Novoselic

De tijd dat de groepsnaam Nirvana op de vraag Nirwie? werd onthaald is niet erg làng, maar wel ten zeerste voorbij. Iederéén kent nu de machtige single "Smells Like Teen Spirit"; de CD "Nevermind" wordt in België sneller verkocht dan geperst en zelfs in de conservatieve Amerikaanse hitlijsten heeft het trio uit Seattle uitzicht op R.E.M.-status: "Nevermind" steeg vorige week naar de vijfde plaats in de Billboard-elpeecharts. Hoe zou dat voelen? "Raar maar fantastisch", vermoed ik, en dat zegt ook bassist Chris Novoselic: «Raar maar fantastisch. We're having a blast.» Novoselic (een familienaam als een krachtig slaapmiddel; een lijf zo lang dat het lijkt alsof er iemand in zijn nek zit) staat ons te woord in de douches van zaal Vooruit.

HUMO Een Engelse journalist noemde jullie ooit: "Nirvana, masters of chaos". Maar op plaat spelen jullie ongelofelijk gedisciplineerd.

Chris Novoselic «Dat klopt. Dat "chaotische" zal wel verwijzen naar het feit dat we wel eens een hotelkamer in de prak slaan. Leuk hoor, maar met de essentie van de groep heeft dat soort activiteiten weinig te maken. Aan onze muziek is gewèrkt. Aandacht, daar gaat het om. Concentratie. Vooral ik moet daar hard aan werken. Mijn vervelingsdrempel ligt heel laag.»

HUMO Maar hoe komt het dat jullie anders en beter zijn dan de gitaarcollega's - Soundgarden, Mudhoney - uit Seattle?

Novoselic «Wel, op een dag hebben we gezegd: Hoera, we wonen in Seattle, laten we maar luide gitaarmuziek maken, maar dan betere dan de anderen. Haha. Wij houden van lawaai, maar ook van melodie: misschien is dat onze kracht.»

HUMO Pure lawaaimuziek is toch veel leuker om te spelen?

Novoselic «Dat wel. Maar muzikanten - en dat zijn we - moeten méér zijn dan gezellige jongens die het alleen maar voor de fysieke kick doen. Een muzikant moet verder kijken. Aan muziek werken, aan achtergrondstemmen, aan teksten.»

HUMO Wordt er binnen de groep over Kurt Cobains teksten gediscussieerd?

Novoselic «Dat gebeurt. Hij laat ze ons in elk geval lezen en ik heb ook al zijn proza mogen bekijken: knap spul. Ik bewonder Kurt, en ik begrijp ook dat hij niet tevéél details over zijn teksten wil prijsgeven. Het zou heel onverstandig van hem zijn om met een song binnen te komen en meteen uit te leggen dat de song "Vrolijk" heet en over vrolijk gaat en dus ook vrolijk moet klinken. De interessantste nummers zijn juist die waarbij de teneur van de tekst contrasteert met de muziek. Bloemetjes- en bijtjessongs die als doodsmarsen klinken. Treurteksten op wilde punkrock.»

HUMO Paul Westerberg van The Replacements werd door zijn collega-groepsleden altijd uitgelachen als hij een "gevoelige" song voorspeelde: ze noemden hem "flauwerik" en "James Taylor".

Novoselic «That's an asshole thing to say. Ik hoop dat wij volwassener zijn. Ik weet nog hoe blij ik was toen Kurt met "Something in the way" kwam aandragen. Ik was ontroerd, en dat moet kunnen. Waarom moet je jezelf beperken omdat je toevallig in een luide rockgroep speelt? Elke dag alléén maar wilde macho-rocksongs spelen is even dom als elke avond spaghetti eten.»

HUMO Toch leven jullie op tournee in een typische sfeer van jongens-onder-elkaar.

Novoselic «Ja? (Denkt na) Ik vind etiketten als "typisch jongensgedrag" en "typisch meisjesgedrag" nogal sexistisch. Mensen moeten geen typische jongens of meisjes zijn, ze moeten gewoon zichzelf zijn. Het is niet omdat je een jongen bent dat je alleen maar baldadigheden uithaalt; het is niet omdat je een meisje bent dat je alleen maar met poppen speelt.»

'Ik geloofde niet dat ons succes de proporties zou aannemen die het nu aanneemt' Chris Novoselic

HUMO Spelen jullie met poppen?

Novoselic «Dat zou natuurlijk een goeie kop boven je stuk zijn, maar neen: NIRVANA SPEELT NIET MET POPPEN. Maar het feit dat ik dat hier zo categoriek ontken bewijst hoe diep jouw en mijn macho-reflex zit. Dus zeg ik nu: misschien spelen we wèl met poppen (Lacht niét).»

HUMO Een mini-enquête in eigen omgeving leert mij dat men de songs van Nirvana wel kent, maar moeite heeft om de juiste titel bij de juiste song te plaatsen.

Novoselic «En toch passen die titels uitstekend bij de songs.»

HUMO O ja? Ook als de song "Lithium" heet en het refrein gewoon van "Yeah yeah yeah" gaat?

Novoselic «Zelfs dàn. Voor ons past dat woord toevallig goed bij de sfeer van de song. De tekst van "Lounge act" heeft weinig met cocktail lounges te maken, maar de muziek klinkt een beetje zo, dus is dàt de beste titel die we kunnen gebruiken. We weten heel goed waarmee we bezig zijn.»

HUMO Ook toen jullie "Smells like teen spirit" maakten?

Novoselic «Had jij die song beter gevonden als hij domweg "Hello, hello, hello" had geheten? Neen toch? Mij deed de titel eerst aan deodorant denken, haha. Terwijl Kurt in dat nummer toch enkele zinnige dingen over jeugdige frustratie zegt. (Stilte) Denk nu niet dat ik die songs van A tot Z ga uitleggen. Zelfs de oorsprong van de titel geven we niet zomaar prijs. Laten we het erop houden dat we hem in een tombola hebben gewonnen.»

HUMO Doe me een lol.

Novoselic «Goed dan: Kurt lag op een avond in bed met een meisje dat Kathleen heette. Really rippin' it up. Op een gegeven moment begonnen hij en Kathleen dingen op de muur te schrijven. En Kathleen schreef: SMELLS LIKE TEEN SPIRIT. Het betekende niets specifieks, maar wij hebben er nu een hit mee. Misschien moeten we haar een percentje geven.»

'We hebben een vonk verwekt, nu willen we vuur' Chris Novoselic

HUMO Een simplistische vraag: waarom speel je muziek?

Novoselic «Een simpel antwoord: omdat ik het graag doe. Ik vind het heerlijk om ergens bij te horen, om deel uit te maken van iets dat je met twee andere kerels uit de grond hebt gestampt. Om iets te maken en het àf te maken. We hebben een vonk verwerkt, nu willen we vuur.»

HUMO Je denkt dus dat de groep nog véél meer te bieden heeft dan tot nu toe is gebleken?

Novoselic «Ja. Onze nieuwe muziek zal extremer zijn: het lawaai wordt lawaaieriger en de mooie melodieën zullen nog mooier worden. Er zal minder middenveld zijn. Als je dus vraagt wat mijn motivatie is, dan zeg ik: we willen er alles uit halen wat erin zit.»

HUMO Black Francis heeft zijn motivatie ooit omschreven als: "fear of the workplace". Wie muziek speelt, hoeft niet te gaan werken.

Novoselic «Voor ons gaat dat niet op. Wij willen gewoon goeiemuziek maken. Origineel hè? Het succes van "Nevermind" zal ons in staat stellen vanaf nu onze zin te doen. We zitten in een machtspositie. We verkopen zoveel platen dat we desnoods een elpee vol scheten en boeren kunnen opnemen: als de platenfirma dat niet lust, vinden we wel een ander label.»

HUMO Heb je ooit een "normale" job gehad?

Novoselic «Ik was schilder, huisschilder, als het je interesseert. Misschien heeft dat mijn baswerk beïnvloed; te veel schadelijke verfdampen geïnhaleerd, dat hoor je (grijnst). Ik was blij dat ik die job kon opgeven. Nou ja, kon: ik dééd het gewoon, op een moment dat het financieel gezien een flater van jewelste leek. Ik moest de broeksriem aanhalen, weer bij mijn moeder gaan wonen, zelfs een aantal spullen verkopen of verpanden, gewoon om de bestelwagen van de groep draaiende te houden.»

HUMO Je geloofde heel sterk in de groep?

Novoselic «Ja, in die mate dat ik wist dat we iets te bieden hadden, dat we onden optreden en een stuk of wat platen verkopen. Ik geloofde niet dat ons succes de proporties zou aannemen die het nu aanneemt.»

HUMO Kan je nu nog een fan van andere groepen zijn?

Novoselic «Maar ja. Ik ben minder beperkt dan je zou denken: ik hou van Hole, van Captain America, van wilde trash; maar ik ben ook gek op de world music-compilatie die Peter Gabriel net op zijn eigen label heeft uitgebracht. Ik hou echt van muziek. Ik sta op een podium omdat ik van muziek hou. Of dacht je misschien dat ik het deed om mezelf voor lul te zetten? Dat is het lààtste wat ik wil: mezelf voor lul zetten.»

Niet Novoselic staat die avond voor lul, maar wèl de fans die op de zwarte markt 3.000 frank neertelden voor een ticket en als dank voor zoveel hondentrouw in zaal Vooruit een vrij onbevredigend concert kregen aangeboden. De verwachtingen waren hoog gespannen, tè hoog, onmenselijk hoog: van Nirvana wordt blijkbaar verwacht dat ze op hun eentje de hedendaagse rock'n'roll zullen redden en in de wandeling de zieken zullen genezen en het wereldhongerprobleem oplossen.

Nirvana, folks, is gewoon een zeer fel, flink getalenteerd rockgroepje. Een groepje dat op de grens tussen chaos en orde opereert en in de Vooruit iets te gretig voor chaos koos: "Smells like teen spirit", "In bloom" en "Polly" kwamen er nog fatsoenlijk uit, het gros van de andere songs werd verlamd door nonchalance, platgewalst door noise en ontkracht door arrogantie. Zanger Kurt Cobain vindt zichzelf blijkbaar uiterst rock'n'roll als hij gitaren en drumstellen molesteert en zelfs één gitaar zo hard de zaal inslingert dat een fan er drie tanden bij verliest; nog méér rock'n'roll zou hij zijn als hij zijn frustraties in zijn muziek kon afreageren. Hij heeft er de stem voor.

Een groep voor de toekomst, kortom. Het heden valt voorlopig een beetje tegen.